Tâm tình Dehaer
Những lầm tưởng của việc mất đi vốn xã hội trong mô hình làm việc kết hợp và làm việc từ xa
Google gần đây đã thông báo chính sách làm việc mới sau đại dịch, yêu cầu nhân viên làm việc tại văn phòng ít nhất 3 ngày/tuần.
Khảo sát của hơn 1,000 nhân viên Google cho thấy ⅔ cảm thấy không vui với chính sách trên và nhiều người có ý định rời bỏ. Tuy nhiên ban lãnh đạo của Google ủng hộ yêu cầu làm việc chủ yếu tại văn phòng như một sự cần thiết để bảo vệ vốn xã hội của doanh nghiệp. Quan điểm của Google về việc quay trở lại văn phòng vì lợi ích bảo vệ vốn xã hội giống như Apple và tương tự các cuộc họp với sự bất mãn của nhân viên, nhiều người có kế hoạch rời đi nếu bị buộc quay lại.
Ngược lại, rất nhiều công ty công nghệ như Amazon và Twitter đang offer nhân viên thoải mái lựa chọn làm việc từ xa. Điều tương tự cũng áp dụng cho nhiều công ty non-tech như Nationwide, Deloitte, và Applied Materials. Có phải họ đang từ bỏ vốn xã hội? Không phải tất cả. Các nghiên cứu chỉ ra rằng bạn sẽ mất vốn xã hội nếu bạn cố gắng áp dụng các phương pháp truyền thống, phương pháp cộng tác lấy văn phòng làm trung tâm chuyển sang mô hình làm việc kết hợp (Hybird work) và làm việc từ xa. Nghiên cứu cũng cho thấy làm theo các phương pháp hay nhất dành cho mô hình làm việc kết hợp và làm việc từ xa tại tổ chức có thể gia tăng vốn xã hội.
Một phương pháp tốt nhất và cực kỳ quan trọng đó là văn phòng ảo, nó mang lại nhiều lợi ích vốn xã hội của việc hợp tác trực tiếp mà không có căng thẳng của các tuyến đường đi làm. Văn phòng ảo bao gồm các thành viên của các đội nhóm nhỏ làm các tasks cá nhân của họ trong khi thực hiện những cuộc gọi video trực tuyến cùng nhau. Trải nghiệm này nhân rộng những lợi ích của không gian chung, nơi bạn cùng các thành viên trong đội nhóm làm việc. Khi các thành viên có câu hỏi, họ có thể hỏi chúng và có câu trả lời nhanh chóng. Phương án này đã mang đến một cơ hội tuyệt vời cho đào tạo tại chỗ: Thực chất của đào tạo đến từ hỏi đáp đồng nghiệp và chỉ các thành viên cần phải làm gì. Nó cũng giúp ích cho các thành viên có nhiều kinh nghiệm của đội nhóm, những người có thể cần những câu trả lời cho câu hỏi từ các thành viên chuyên gia khác ở trong nhóm.
Một phương án tuyệt vời khác cho hình thức làm việc kết hợp hoặc hoàn toàn làm việc từ xa là máy làm mát nước ảo, để thay thế vốn xã hội đã được xây dựng bằng việc trò chuyện các thành viên đội nhóm trong phòng nghỉ hoặc xung quanh cây nước. Mỗi đội nhóm thiết lập một kênh trong phần mềm cộng tác của họ như Slack hoặc Microsoft Teams được dùng cho mục đích riêng tư, không thảo luận công việc. Mỗi sáng bất kể chúng ta đến văn phòng hoặc làm việc tại nhà, tất cả các thành viên đội nhóm gửi tin nhắn trả lời các câu hỏi dưới đây:
1. Tổng thể hôm nay bạn thấy thế nào?
2. Điều gì gần đây khiến bạn thấy thú vị trong cuộc sống ngoài công việc?
3. Điều gì đang diễn ra trong công việc của bạn: những gì bạn làm tốt và có những thách thức nào không?
4. Một điều về bạn hoặc thế giới mà các thành viên khác có thể chưa biết?
Nhân viên cũng được hỏi để trả lời về ít nhất 3 thành viên khác đã có những cập nhật vào ngày hôm đó. Những câu hỏi và câu trả lời lẫn nhau làm cho các thành viên đội nhóm hiểu hơn về các thành viên khác và xây dựng vốn xã hội.
Vì vậy, mô hình làm việc hỗn hợp và làm việc từ xa không có nghĩa làm mất đi vốn xã hội. Những sắp xếp công việc chỉ dẫn đến các kết nối yếu đi nếu cố chấp, các nhà lãnh đạo cũ cố gắng đưa các phương pháp cộng tác lấy văn phòng làm trung tâm vào thế giới mới của mô hình làm việc hỗn hợp và làm việc từ xa.
Google, Apple và những công ty truyền thống tương tự đang từ chối áp dụng các phương pháp hay nhất cho mô hình làm việc hỗn hợp và làm việc từ xa như văn phòng ảo, máy làm mát nước ảo và tiếp đó đổ lỗi cho việc sắp xếp làm việc hỗn hợp và làm việc từ xa sẽ làm mất đi vốn xã hội. Những người rời bỏ Google và Apple do sự sắp xếp công việc không linh hoạt sẽ chuyển sang các công ty có tư duy tiến bộ hơn nơi mà sử dụng phương pháp hay nhất cho mô hình làm việc hỗn hợp và làm việc từ xa để xây dựng vốn xã hội và tuyển dụng những nhân viên xuất sắc. Nhiều công ty sẽ nắm bắt lợi thế cạnh tranh và các công ty kiểu cũ sẽ gặp khó khăn trong cuộc chiến giành nhân tài.
Tài liệu tham khảo: SHRM - Hiệp hội Quản trị Nhân sự Hoa Kỳ.